LNG και τοπική κοινωνία – Άρθρο του Αντιπεριφερειάρχη Περιβάλλοντος Φώτη Λαμπρινίδη

Η κυοφορούμενη μεταφορά LNG (Υγροποιημένο Φυσικό Αέριο) στον Παγασητικό, στην κυριολεξία η εγκατάσταση FSRU ( Πλωτή Μονάδα Παραλαβής, προσωρινής αποθήκευσης και Αεριοποίηση Φυσικού Αερίου) δεν είναι μια υπόθεση που αφορά αποκλειστικά σε περιβαλλοντικά ζητήματα. Διευρύνεται και σε άλλες παραμέτρους, οι οποίες στο σύνολό τους προδιαγράφουν μια πορεία εξελίξεων για τις προοπτικές του(Θεσσαλικού) Κόλπου, σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν που προσδοκούν οι τοπικές κοινωνίες.

Είναι σημαντικό ότι σύσσωμοι οι φορείς και η κοινή γνώμη έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στα σχέδια εγκατάστασης, ενώ η Περιφερειακή Αρχή , ομόφωνα έχει ταχθεί αρνητικά. Ας καταγράψουμε εν συντομία τα βασικά επιχειρήματα:

• Η κατασκευή ενός έργου αυτού του μεγέθους δεν προβλέπεται (εύλογα) στον Γενικό Πολεοδομικό Σχεδιασμό, αφού δεν αποτελεί έργο Κοινής Ωφέλειας, ενώ χαρακτηρίζεται ως μεγάλης επικινδυνότητας (SEVESΟ 3).
• Η εγκατάσταση προβλέπεται σε πολύ μικρή απόσταση από κατοικημένες περιοχές, οι οποίες κινδυνεύουν από Ατύχημα μεγάλης έκτασης(έκρηξη ή διαρροή) με πιθανά αποτελέσματα ένταση ακτινοβολίας από πυρκαγιά, ωστικό κύμα, διασπορά τοξικών ουσιών.
• Η συνολική ένταση πίεσης στα παράκτια υδατικά συστήματα εκτιμάται ως «υψηλή» σε έναν κόλπο ,του οποίου η κατάσταση αναφέρεται ως «καλή» στο Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών (ΣΔΛΑΠ).
• Το έργο σχεδιάζεται σε σεισμικά ενεργή ρηξιγενή ζώνη (Ρήγμα Νέας Αγχιάλου), η οποία αυξάνει την πιθανότητα καταστροφικού γεγονότος.
• Αναμένεται  «θερμική ρύπανση» του κόλπου τοπικά από τις διαδικασίες ψύξης-θέρμανσης σε μια περιοχή ήδη επιβαρυμένη πολλαπλώς από τις πλημμύρες του 2023, και όχι μόνο.
• Επιπλέον, από την προβλεπόμενη λειτουργία του Σταθμού και των πλοίων που θα μεταφέρουν το  LNG(λειτουργία μηχανών, πιθανή απόρριψη λυμάτων, διαρροή ορυκτελαίων, χρήση θαλασσινού νερού) θα υπάρξει περαιτέρω υποβάθμιση του κόλπου, στο Φυσικό και Ανθρωπογενές Περιβάλλον.

Φυσικά ούτε λόγος μπορεί να γίνει για έργο που συμβάλλει στην απανθρακοποίηση και την εκπλήρωση των κλιματικών Στόχων από την χώρα μας, το αντίθετο, καθώς πρόκειται για ορυκτό καύσιμο. Είναι σημαντικό το γεγονός, ότι το συγκεκριμένο έργο δεν περιλαμβάνεται στο εγκεκριμένο πρόσφατα  «Δεκαετές πρόγραμμα Ανάπτυξης» του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου.

Εύκολα θα αναρωτηθεί κάποιος: τότε, γιατί;

Είναι αδύνατον να ερμηνεύσουμε την επιλογή αυτή έξω από το ενεργειακό παιχνίδι στην Ευρώπη. Ο εμπορικός ανταγωνισμός στην αγορά του Φυσικού Αερίου, ο οποίος παροξύνεται από την συνεχιζόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία, έχει διαμορφώσει νέα δεδομένα -και- για τη χώρα μας.

Η απόφαση της συνόδου των Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στις 20 Οκτωβρίου για   πλήρη απεξάρτηση από το Ρωσικό Φυσικό Αέριο ως την 01.01.2028(REPowerEU), σε συνδυασμό με την συμφωνία των ΗΠΑ-ΕΕ στις 27 Ιουλίου για αγορές Αμερικάνικου LNG, ύψους 750 δις. την επόμενη τριετία, είναι το νέο τοπίο.

Ήδη  έχουν αυξηθεί δραστικά οι εισροές του κατά πολύ ακριβότερου LNG (εκτός από την τιμολόγηση συμπεριλαμβάνει στην τιμή του και τα κόστη υγροποίησης, μεταφοράς και επαναεροποίησης).Έχουν αυξηθεί ο αριθμός των τερματικών Σταθμών  στην Ευρώπη και η δυνατότητα τροφοδοσίας τους. Στην Ελλάδα η μέση τιμή πέρυσι ήταν διπλάσια του ρωσικού και μάλιστα κατά πολύ ακριβότερη από την μέση τιμή αγοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η δημιουργία του «Κάθετου Διαδρόμου» μεταφοράς του Αμερικάνικου LNG από την Μεσόγειο στην Ουκρανία είναι ενταγμένη στον συγκεκριμένο σχεδιασμό, ο οποίος απαιτεί και τις ανάλογες υποδομές. Καθοριστική, στην προκειμένη περίπτωση, είναι η επικείμενη Σύνοδος P-TEC (Σύμπραξη για την Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία στις 6 και 7 Νοεμβρίου στην Αθήνα).

Τούτων δοθέντων, είναι σημαντικό για τους φορείς και τους πολίτες της περιοχής να έχουν την συνολική εικόνα του θέματος. Η βούληση της πολιτικής ηγεσίας είναι δεδομένη, δεν υπάρχει επ’ αυτού διχοστασία, τουλάχιστον ως προς την αναγκαιότητα του σχεδιασμού και των έργων που τον υλοποιούν. Οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση αδυνατίζει τουλάχιστον την προσπάθεια των τοπικών φορέων.

Δεύτερον , το αίτημα ορισμένων πλευρών: «να μεταφερθεί κάπου αλλού εκτός Παγασητικού» αγνοεί το εύρος του προβλήματος και την ανάγκη πειστικής επιχειρηματολογίας και ευρύτατης στήριξης της κοινής γνώμης την οποία απαιτεί. (Είναι πρόσφατες οι αντιδράσεις της κοινωνίας της Θεσσαλονίκης για πιθανή εγκατάσταση FSRU στον Θερμαϊκό).

Εν κατακλείδι, απαιτείται από τους φορείς που διεκδικούν μιαν άλλη προοπτική ανάπτυξης για τον Παγασητικό και την Θεσσαλία μας, συστηματικότερη και εναργέστερη -ας επιτραπεί η έκφραση- ενημέρωση και ενεργοποίηση της κοινωνίας.

Η λέξη  «κυοφορούμενη» στην αρχή δεν χρησιμοποιήθηκε τυχαία. Με την κοινωνική δράση πριν απ’ όλα , να βαρύνει ώστε μία επαπειλούμενη «τερατογένεση»  να προκύψει εν’ τέλει ως «ψευδοκύηση».