227 χρόνια από τον θάνατo του πατριώτη που δεν πρόλαβε να δει λεύτερη πατρίδα

Το παρακάτω κείμενο το αλιεύσαμε από το facebook και συγκεκριμένα από την σελίδα του Λαογραφικού Συλλόγου Μωραΐτες εν χορώ. Αναφέρεται στον μαρτυρικό θάνατο του Ρήγα και των συντρόφων του στις 11 Ιουνίου 1798 (σύμφωνα με το παλιό ημερολόγιο-με το καινούργιο η ημερομηνία είναι στις 24/6).

Οκτώ Έλληνες βρίσκονται φυλακισμένοι στα υπόγεια του Πύργου της Νεμπόιτσα στο Βελιγράδι. Δεμένοι με σίδερα στα χέρια και στα πόδια σαν εγκληματίες, αποκαμωμένοι, σχεδόν πεθαμένοι από τα στυγερά βασανιστήρια οδηγούνται στην τελευταία πράξη. Δια της μεθόδου του στραγγαλισμού οι οκτώ Έλληνες αφήνουν τα πρόσκαιρα της επιγείου ζωής και απολαμβάνουν την ελευθερία αυτής της αιωνίου. Τα πτώματά τους ρίχνονται σε παραπόταμο του Δούναβη, για να μην αναγνωρίσει κανείς τις μορφές τους.

Μα μορφές τέτοιες, που κηρύσσουν στα έθνη την ισότητα και την δικαιοσύνη δε λησμονούνται. Είναι ο Ευστράτιος Αργέντης, έμπορος από τη Χίο, ετών 31, ο Δημήτριος Νικολίδης, γιατρός από τα Ιωάννινα, ετών 32, ο Αντώνιος Κορωνιός έμπορος και λόγιος από τη Χίο, ετών 27, ο Ιωάννης Καρατζάς, λόγιος από τη Λευκωσία της Κύπρου ετών 31, ο Θεοχάρης Γεωργίου Τουρούτζιας, έμπορος από τη Σιάτιστα, ετών 22, ο Ιωάννης Εμμανουήλ, φοιτητής ιατρικής, απ’ την Καστοριά, ετών 24, ο αδελφός του Παναγιώτης Εμμανουήλ, υπάλληλος του Αργέντη, ετών 22 και αυτός ο Αντώνιος Κυριαζής, ή αλλιώς Ρήγας Βελεστινλής, από το Βελεστίνο Θεσσαλίας, ετών 40.

Μα ποιος ήταν αυτός ο Βελεστινλής; Γιατί τον φοβόντουσαν τόσο ώστε να προσπαθήσουν να εξαφανίσουν κάθε κύτταρο της ύπαρξής του;

Ήταν αυτός που πρώτος είπε ότι το πνευματικό ξύπνημα ενός λαού έρχεται μέσα από την επιστήμη. Ήταν ένας πρωτοπόρος γεωγράφος, ηταν αυτός που εξέδωσε την μεγάλη Χάρτα της Ελλάδος, μια γεωγραφική και ιστορική απεικόνιση της Ελλάδας και των Βαλκανίων. Ήταν αυτός που σε μια αυτοκρατορική Βιέννη έκανε λόγο για δημοκρατική πολιτεία. Ήταν αυτός που διακήρρυξε τα δικαιώματα του ανθρώπου και έκανε λόγο για ” Ελληνική Δημοκρατία”.

Ήταν αυτός που με την ριζοσπαστική του ιδέα για καθολική εκπαίδευση όλων των αρσενικών και θηλυκών προασπίστηκε την ισοτιμία των δύο φύλων. Ήταν ο συγγραφέας του περίφημου “Θουρίου”, αυτής της έμμετρης επαναστατικής προκήρυξης-προσκλητήριο προς όλους τους υπόδουλους βαλκανικούς λαούς. Ήταν επικίνδυνος. Έπρεπε να πεθάνει.

Ο Ρήγας Φεραίος, όπως τον αποκαλούσαν οι Έλληνες διανοούμενοι, απέθανε αλλά δεν έσβησε. Διαφωτιστής, Επαναστάτης, Μάρτυρας, Πολιτικός νους, Στρατιωτικός νους, Οραματιστής, Καθοδηγητής κάθε επαναστατημένου Έλληνα και Βαλκάνιου. To επαναστατικό του μήνυμα ατσάλωσε τους σκλαβωμένους στην απόφασή τους για Επανάσταση και λίγα χρόνια αργότερα ο σπόρος της λευτεριάς βλάστησε στα Βαλκάνια.

Σήμερα, 227 χρόνια από τον θάνατό του, κάθε φορά που σχηματίζονται στα χείλη μας οι λέξεις “ως πότε παλληκάρια…”, κάνουμε ένα μνημόσυνο στον πατριώτη που δεν πρόλαβε να δει λεύτερη πατρίδα, έσπειρε όμως ακάματα τους σπόρους της λευτεριάς και της δικαιοσύνης για να απολαμβάνουμε εμείς τους καρπούς τους.

«Πως οι προπάτορές μας, ορμούσαν σα θεριά,
για την ελευθερία, πηδούσαν στη φωτιά.
Έτσι κι ημείς, αδέλφια, ν’ αρπάξουμε για μια
τα άρματα, και να βγούμεν απ’ την πικρή σκλαβιά.»

ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ!

Κείμενο: Μωραΐτες εν Χορώ